حجاب زنان سالخورده

بسْم الله الرّحمن الرّحيم

وَ الْقَوَعِدُ مِنَ النّسَآءِ الّتي لَايَرْجُونَ نِكَحًا فَلَيْسَ عَلَيْهِنّ جُنَاحٌ أن يَضَعْنَ ثِيَابَهُنّ غَيْرَ

مُتَبَرّجَتِ بزينَةٍ وَ أن يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌ لّهُنّ وَاللهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ ( آيه ۶۰ سوره نور )

« و زنان از کار افتاده اي که اميد به ازدواج ندارند گناهي بر آنها نيست که لباسهاي روئين خود را بر زمين بگذارند به شرط اينکه در برابر مردم خود آرائي نکنند و اگر خود را بپو شانند براي آنها بهتر است و خداوند شنوا و دانا است . »

تفسير:

در آيه مورد بحث استثنائي بران حکم حجاب زنان بيان مي کند و زنان پير و سالخورده را از اين حکم مستثني مي شمرد. در واقع براي اين استثناء دو شرط وچود دارد:

نخست اينکه به سن و سالي برسند که معمولا اميدي به ازدواج ندارند و به تعبير ديگر جاذبه جنسي را کاملا از دست داده اند.

ديگر اينکه در حال بر داشتن حجاب، خود را زينت ننمايند.

روشن است که با اين دو قيد مفاسد کشف حجاب در مورد آنان وجود نخواهد داشت و به همين دليل اسلام اين حکم را از آنان برداشته است. اين نکته نيز روشن است که منظور برهنه شدن و بيرون آوردن همه لباسها نيست بلکه تنها کنار گذاشتن لباسهاي رو است که بعضي روايات از آن تعبير به چادر و روسري کرده است.

در پايان آيه اضافه مي کند که با همه احوال « اگر آنها تعفف کنند و خويشتن را بپوشانند براي آنها بهتر است ». چرا که از نظر اسلام هر قدر زن جانب عفاف و حجاب را رعایت کند پسندیده تر و به تقوا و پاکی نزدیکتر است و از آنجا که ممکن است بعضی از زنان سالخورده از این آزادی حساب شده و مشروع سوء استفاده کنند و احیانا با مردان به گفتگوهای نامناسب بپردازند و یا طرفین در دل افکار آلوده ای داشته باشند در آخر آیه به عنوان یک اخطار می فرماید:« خداوند شنوا و دانا است ». آنچه را می گوئید می شنود و آنچه را در دل دارید و یا در سر می پرورانید می داند.

عدم تبرج در روایات

بسم الله الرّحمن الرّحيم

- امام صادق (ع):

« فاطمه (س) هر صبح شنبه به زیارت قبور شهدای احد می آمد و کنار قبر حمزه قرار می گرفت و برای او طلب رحمت و مغفرت می نمود. »

نکته قابل توجه اینکه حضرت (س) ضمن اینکه ادای احترام به شهدا و حضور در کنار قبرشان و یادآوری جانفشانی آنان را هیچ گاه فراموش نمی کند و در کنار قبر حمزه سیدالشهدا به دعا می نشیند ولی در عین حال زمان مناسبی را انتخاب می کند که می توان آن را جزء خلوت ترین روزهای هفته دانست چرا که در روزهایی چون پنجشنبه یا جمعه دیگران نیز در کنار قبور شهدا حضور می یابند. ناگفته پیداست این درسی برای همه بانون پیرو او است که در عین ایفای وظایف اجتماعی در حفظ شؤون اسلامی تلاش کنند.

- انس بن مالک می فرماید:

« رسول خدا (ص) فرمودند: چه چیزی برای بانوان بهتر است؟ ما ندانستیم چه بگوییم. علی پیش فاطمه رفت و او را از این جریان باخبر کرد. فاطمه گفت: پس چرا به پیامبر نگفتی: برای آنان این بهتر است که نه آنها مردان بیگانه راببینند و نه مردان بیگانه آنها را! علی بازگشت و این پاسخ را به عرض پیامبر (ص) رساند. رسول خدا (ص) فرمودند: چه کسی این پاسخ را به تو یاد داد؟ عرض کرد: فاطمه. فرمودند: او پاره وجود من است.

شنیدن جواب پرسش پیامبر (ص) از زبان مبارک حضرت فاطمه (س) به عنوان اینکه یکی از زنان است تأثير خاصي در بانوان خواهد داشت و بديهي است كه منظور دست كشيدن از وظايف و مسؤوليتهاي اجتماعي نيست بلكه بيان يك واقعيت است كه هر چه حد و مرز بين زن و مرد در زندگي و جامعه رعايت شود بيشتر به مصلحت بانوان است.

- امير المؤمنين (ع):

« همانا حیا و عفت از آداب و صفات ایمان است و آن دو از خلق و خوی آزادگان و رسم نیکان است. »

حیا و پاکدامنی نشانه آزادگی و جوانمردی و لازمه ایمان است و مردان و زنان همه نیازمند آنند ولی خداوند متعال به بانوان به خاطر ساختار وجودی و جایگاهی که در جامعه دارند حیا و آزرم بیشتری عنایت فرموده است و از این جهت مسؤوليت بيشتري را بر دوش مي كشند. حيا و عفت براي همه امري نيك و لازم است اما براي آنان لازمتر است. حيا نشانه آزادگي است و مردان و زنان آزاده آنانند كه پاكدامن و باحيا باشند و اگر حريت به معناي واقعي كلمه وجود داشته باشد صفات نيكوي ديگر نيز وجود خواهد داشت. زنان و مردان مسلمان و متعهد، آزادي را در وفاداري، تدبير، حيا، حسن خلق و آزادگي مي جويند.

- امام صادق (ع) به نقل از پامبر اکرم (ص):

« زنان از میان مسیر عبور نکنند، بلکه در کنار دیوار و راه حرکت کنند.»

- امام صادق (ع) به نقل از امیرالمؤمنين (ع):

« ای اهل عراق باخبر شدم که زنان شما در راه  با مردان برخورد می کنند آیا شرم نمی کنید؟ »

مرحوم کلینی می گوید: در حدیث دیگری آمده است که حضرت فرمود:

« آیا حیا نمی کنید و به غیرت نمی آیید؟! زنانتان به بازارها و فروشگاه ها می روند و با افراد بی ایمان و لاابالی برخورد می کنند؟! »

جاهلیت قرن بیستم

بسْم الله الرّحمن الرّحيم

همانگونه كه در پست قبل اشاره شد جمعي از مفسران در تفسير «الجاهلية الاولي» در آيه ۳۳ سوره احزاب گرفتار شک و ترديد شدند گوئي نتوانستند باور کنند که بعد از ظهور اسلام نوعي ديگر جاهليت در جهان پا به عرصه وجود خواهد گذاشت که جاهليت عرب قبل از اسلام در مقابل آن موضوع کم اهميتي خواهد بود.

ولي امروز اين امر براي ما که شاهد مظاهر جاهليت وحشتناک قرن بيستم هستيم کاملا حل شده است و بايد آن را به حساب يکي از پيشگوئيهاي اعجاز آميز قرآن مجيد گذارد. اگر عرب در عصر جاهليت اولي جنگ و غارتگري داشت و في المثل چندين بار بازار عکاظ صحنه خونريزي هاي احمقانه گرديد که جند تن کشته شدند، در جاهليت عصر ما جنگهاي جهاني رخ مي دهد كه گاه بيست ميليون نفر در آن قرباني و بيش از آن مجروح و ناقص الخلقه مي شوند!

اگر در جاهليت عرب زنان، تبرج به زينت مي كردند و روسري هاي خود را كنار مي زدند به گونه اي كه مقداري از سينه و گلو و گردنبند و گوشواره آنها نمايان مي گشت، در عصر ما كلوپ هايي تشكيل مي شود به نام كلوپ برهنگان (كه نمونه آن در انگلستان معروف است) كه با نهايت معذرت افراد در آن برهنه مادرزاد مي شوند، رسوائي هاي پلاژهاي كنار دريا و استخرها و حتي معابر عمومي نگفتني است.

اگر در جاهليت عرب زنان آلوده ذوات الاعلام بودند كه پرچم بر در خانه خود مي زدند تا افراد را به سوي خود دعوت كنند، در جاهليت قرن ما افرادي هستند كه در روزنامه هاي مخصوص مطالبي را در اين زمينه مطرح مي كنند كه قلم از ذكر آن جدا شرم دارد و جاهليت عرب بر آن صد شرف.

خلاصه چه گوييم از وضع مفاسدي كه در تمدن مادي ماشيني منهاي ايمان عصر ما وجود دارد كه ناگفتنش بهتر است و نبايد اين تفسير را با آن آلوده كرد. آنچه گفتيم فقط مشتي از خروار براي نشان دادن زندگي كساني بود كه از خدا فاصله مي گيرند و با داشتن هزاران دانشگاه و مراكز علمي و دانشمندان معروف در منجلاب فساد غوطه ور مي شوند و حتي گاهي همين مراكز علمي و دانشمندانشان در اختيار همان فجايع و مفاسد قرار مي گيرند.